Tueis
Taxus baccata
Taxaceae
Àutri noum : Liéu, Ife, Aubre-de-vido, Ourmin, Bos-de-la-santo-Baumo.
Noms en français : If, If commun.
Descripcioun :Lou tueis, aubre que se rescontre dins li relarg umide de colo, èi pas di mai coumun. Defèt es esta derraba pèr li païsan que si fueio soun proun empouisounanto pèr li bèsti. Se recounèis à la coulour roujo de soun pège e à si fueio en aguio, bèn verdo dessubre e mai claro dessouto. Li pèd mascle e femello soun diferènt. Li femello porton, au mes d'avoust li "fru" roujo (arile) .
Usanço :La planto es empouisounanto dins tóuti si partido aleva l'arile roujo qu'èi poussible de manja pèr eisèmple en counfituro. Avisas-vous de pas garda la grano negro (fotò) ! D'ùni produ chimi dóu tueis soun estudia que poudrien èstre bon pèr lucha contro lou cancèr (taxol).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Taxus
Famiho : Taxaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Basso mountagno
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Taxus baccata L., 1753
Pansé
Viola calcarata
Violaceae
Àutri noum : Pensèio, Pensado, Flour-de-la-ternita.
Nom en français : Pensée des Alpes.
Descripcioun :Aquesto poulido pansé (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60 ) trachis en coulounìo dins li pelouso e bos de mountagno. Fai de flour de mant'uno coulour, en mescladisso, blanco, vióuleto o pourpro. I'a toujour de jauno à la gorjo de la petalo d'en bas emé de rais vióulet. L'esperoun fai souvènt mai d'un cm.
Usanço :La pansé se culis "dins lou germas", Ibid. à la primo. Emé li flour se fai de tisano contro lou cop de fre.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 800 à 2800 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pelouso
- Bos clar
- Champino
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Viola calcarata L., 1753